عنوان: بررسی آثار تربیتی حمد و شکر در آیات و روایات (با تأکید بر صحیفه سجادیه) 

 پژوهشگر: الماسی، نرگس

دانشگاه: اصول الدین

دانشکده: اصول الدین قم

سال: 1384

مقطع: کارشناسی ارشد

استاد راهنما: نجارزادگان، فتح الله

کلیدواژه: -

چکیده:

این تحقیق سعی دارد به شیوه تبیینی موضوع بررسی آثار تربیتی "حمد و شکر " را مورد تحلیل و بررسی قراردهد. هدف از تحقیق: آشنا شدن با مفهوم «حمد و شکر» و آثار ارزشمند تربیتی آن دو، در زندگی انسان، به جهت بهره برداری از نتایج سودمند آن می باشد. در این راه از آیات قرآن کریم و تفاسیر، روایات، مخصوصاً صحیفه سجادیه و شروح آن و کتب اخلاقی موجود، کمک گرفته شده است. شمار منابع مورد استفاده جهت این تحقیق، بیش از هشتاد منبع تفسیری، روایی، اخلاقی .. می باشد. پایان نامه به (نه) فصل تقسیم می شود، و در هر فصل از بعدی به کند و کاو موضوع می پردازد. فصل اول: به کلیات اختصاص داشته و به بیان؛ مقدمه، تبیین مسئله، پیشینه تحقیق، سؤالات اصلی ـ که مهمترین آن؛ سؤال از آثار تربیتی حمد و شکرمی باشد ـ سؤالات فرعی، فرضیه پژوهش، روش تحقیق که کتابخانه ای با روش فیش برداری می باشد، محدودیتهای پژوهش، و تعریف اصطلاحات تربیت، حمد، شکر، پرداخته است. از آنجا که در اصطلاح، حمد؛ مساوق شکر محسوب می شود، و به لحاظ تفاوت استعمال آن دو، در متون دینی(مخصوصاً صحیفه سجادیه) ناچار شدیم که در ابتدا هر یک از این دو واژه را جداگانه مورد بررسی قرار داده و سپس به بیان نحوه ارتباط حمد و شکر، و آثار آنها پرداختیم. فصل دوم: با عنوان بررسی و تحلیل «حمد» به معنای لغوی و اصطلاحی، و پیشینه و بیان حقیقت حمد، و حکمت نقل حمد از زبان حق تعالی می پردازد. در ادامه به پیوند حمد و توحید و ارزش آن اشاره می کند و با بیان گستره حمد در زندگی به پایان می رسد. فصل سوم: به بیان منشأ حمد که « معرفت» است و راههای معرفت شامل: راه حس، عقل، دل، و مراتب معرفت و برترین مرتبه آن و پیوند معرفت با حمد می پردازد. فصل چهارم: با عنوان بررسی و تحلیل «شکر» به معنای لغوی و اصطلاحی، فضیلت، حقیقت، عامل، و لزوم شکر، اختصاص دارد. فصل پنجم: به بیان مراتب شکر ـ کمترین و بیشترین ـ و پیوند شکر با توحید، و در نهایت به نحوه ارتباط حمد با شکر، می پردازد. فصل ششم: از اصلی ترین فصل های تحقیق است که به معرفی «آثار تربیتی حمد» که شامل دو بخش: الف) بهره مندی از آثار اخلاص و کسب مقامات برتر معنوی(توکل، رضا، تسلیم) ب) پالایش رذایل اخلاقی(تکبر، غرور، بخل، طمع، حسد، حرص) در سایه کسب معرفت نسبت به اسماء و صفات حمیده حق، پرداخته است. لازم به ذکر است که در فصل بررسی آثار، از بیانات ارزشمند امام سجاد(ع) به خوبی استفاده شده است. فصل هفتم: فصل هفتم نیز مانند فصل ششم، از اهمیت برخوردار است، و به معرفی « آثار تربیتی شکر» شامل دو بخش: بخش اول شامل: الف) بهره مندی از آثار ذکر ب) تقوامداری، ج) قناعت ورزی و آثار آن، بخش دوم شامل: الف) مسئولیت پذیری در ادای حقوق، ب) انفاق گری و رفع نیازهای اجتماعی، می پردازد. لازم به ذکر است که بخش اول شامل آثار فردی است که از طریق ارتباط بنده با خدا ایجاد می شود. و بخش دوم شامل آثار اجتماعی است که از طریق رابطه انسان با انسانهای دیگر ایجاد می شود. و در پایان فصل، به نمونه هایی از سیره شاکران، اشاره شده است. فصل هشتم: به معرفی « کفران » و عوامل آثار زیانبار آن همچون: رذایل اخلاقی و نتیجه سرکشی اقوام و افراد ناسپاس می پردازد. فصل نهم: فصل پاسخ به سؤالات اصلی و فرعی و اسنتتاج می باشد.

-------------------------------------------------------------------------------------------------

عنوان: توحید در صحیفه سجادیه 

پژوهشگر: نقد علی، زهرا

دانشگاه: اصول الدین

دانشکده: اصول الدین

سال: 1381

مقطع: کارشناسی ارشد

استاد راهنما: عابدی، احمد

کلیدواژه: -

چکیده: